menu

Welkom

Introductie Introversie

Een beschrijving van bovenstaande afbeelding is: “Twee knoesten in hout.” Dat is een benadering die zich houdt aan wat zintuigelijk gegeven is.

Een andere beschrijving kan zijn: “Het lijken twee ogen, die net als bij mensen verschillend zijn. Het linker oog (voor ons rechts) kijkt wat omhoog, ‘hemelwaarts’, lijdend dat onze werkelijkheid allerminst ideaal is. Het rechteroog (voor ons links) is op ons als toeschouwer gericht, inquisitief: “Gaan jullie eindelijk iets voor en met ons doen!”

De eerste benadering is van iemand, voor wie alleen het zintuigelijke geldt. Een van de filosofische termen daarvoor is sensorische fenomenologie.

De tweede benadering is van iemand, voor wie ook innerlijke ervaringen in een kenproces meetellen. Een van de benamingen daarvoor is cognitieve fenomenologie. Die maakt dankbaar gebruik van wat we introspectie noemen.

Echter, Franz Brentano, Rudolf Steiner en Michelle Montague zeggen toch allemaal, dat je je momentane denken helemaal niet kunt waarnemen, dat introspectie daartoe geen toegang heeft. Inderdaad! Maar Steiner gaat een stap verder, en stelt dat je het herinneringsspoor van het voorafgaande denkproces wel kunt observeren. Dat bedoel ik hier steeds als ik over het observeren van het denken spreek. En als je geduldig, afwachtend je daarop richt, dan rekt dat denkspoor zich op, het wordt eidetisch zegt men, het krijgt beeldkarakter. Geleidelijk aan wordt dan een tweede laag achter of onder je gewone, discrete, stap-voor-stap denken speurbaar. Die laag kenmerkt zich door continue beeldbewegingen, die zich bij enige oefening kunnen gaan manifesteren als beeldvormen. Die dringen zich in de waarnemingen in als je zo’n beeld als hierboven op de tweede manier ervaart.

Hierachter vind je een aantal teksten met oefeningen om die tweede laag in je denken te gaan ont-dekken. Maar eerst, net als hierboven, een beeldraadsel: Schrijf of mail me in welk van deze twee beelden is geprobeerd een engel uit te beelden (0, 1 of 2 opties).

Willem Daub +31(0)644038905

Engelen?

© Willem Daub 2024